“Tychy od A do Z” nagrodą FilmAT Festival 2024!
Podczas ceremonii wręczenia nagród XIX FilmAT Festival, w warszawskim Muzeum Sportu i Turystyki pierwsza nagroda w kategorii Promocja Miiasta trafiła do filmu “Tychy od A do Z”.
Celem nagrodzonego filmu było ukazanie miasta łączącego tradycję z nowoczesnością. Przedstawiono zatem kluczowe atrakcje turystyczne, miejsca kultury oraz nowoczesną infrastrukturę. Pomysłodawcy, chcieli stworzyć film pokazujący miasto, w którym drzemie spory potencjał i które jest w stanie zaoferować wiele zarówno mieszkańcom, jak i odwiedzającym je gościom. Do pracy nad projektem zaproszono Agnieszkę Seidel-Kożuch, tyszankę, absolwentkę ASP w Katowicach na kierunku projektowania graficznego oraz HOLE Films Kreatywną Agencję Filmową.
Premiera filmu odbyła się na Tyskiej Gali Kultury – 21.03.2024 – podczas wręczania Nagród Prezydenta Miasta Tychy w dziedzinie kultury.
Film jest jednym z elementów budowania tożsamości i identyfikacji mieszkańców z miastem oraz wpisuje się w nową identyfikację wizualną miasta, tworzoną od 2021 roku.
Tychy, miasto złożone i kolażowe
Film jest kolażem przedstawiającym w dynamiczny sposób różnorodność miasta, którą współtworzą ludzie, miejsca, instytucje i wydarzenia. Tytuł “Tychy od A do Z” nie jest tylko grą słów, ale nawiązuje do koncepcji urbanistycznej architektów Hanny i Kazimierza Wejchertów, których wizerunek pojawia się w pierwszym kadrze filmu. Kto mieszka w Tychach, albo choć trochę kojarzy historię powstawania miasta, ten wie, że miasto, a właściwie jego nowa część, zostało zaprojektowane na deskach kreślarskich, a nazwy poszczególnych osiedli to kolejne litery alfabetu będące jednocześnie skrótem imion żeńskich.
W głowach ówczesnych urbanistów i architektów, Tychy jawiły się jako miejsce nie tylko nowoczesne, ale także wygodne do zamieszkania. Do tworzenia miasta niejednokrotnie zapraszano artystów plastyków, wybitnych architektów, specjalistów od mozaik, rzeźbiarzy. Każde osiedle miało być samowystarczalne, ze swoim ryneczkiem czy placykiem, biblioteką czy innym miejscem z ofertą kulturalną i edukacyjną.
Miasto jest w ten sposób poukładane do dziś, a jego wyjątkowy charakter jest tym, co je wyróżnia i jest powodem do dumy dla osób tu mieszkających.
Punkt wyjścia
Ta wyjątkowość, specyficzne socrealistyczno-postmodernistyczne piękno, naturalna, zieleń, była jednym z punktów wyjściowych przy pracy nad scenariuszem. Kolejnym byli, rzecz jasna sami mieszkańcy, ich ukochane miejsca, pasje i aktywności.
Twórcom zależało, żeby wszystko co ważne i charakterystyczne dla miasta znalazło w filmie swoje miejsce – pokazano więc autorów koncepcji miasta Nowe Tychy – Hannę i Kazimierza Wejchertow, fragmenty os. A, kościół Ducha Świętego z polichromiami prof. Jerzego Nowosielskiego, rzeźby Augustyna Dyrdy, nagradzaną Marinę przy Jeziorze Paprocany, żagiel z Portu Pieśni Pracy, Muzyczne Wieczory nad Jeziorem, Pasaż Kultury Andromeda, AUKSO – Orkiestrę Kameralną Miasta Tychy, mozaiki Franciszka Wyleżucha i murale duetu Czary-Mury, pomnik bluesmana Ryśka Riedla.
Litery
Film rozpoczyna i kończy panorama miasta – w pierwszej klatce szerokie ujęcie na tyskie osiedla, wraz z kolażem ukazującym małżeństwo Wejchertów, natomiast ostatnie ujęcie przedstawia charakterystyczne budynki z wieżami na placu Baczyńskiego.
Podróż kontynuujemy na os. A jak ANNA – unikatowym w skali kraju socrealistycznym osiedlu górniczym, następnie odwiedzamy między innymi Tyskie Browary Książęce czy Kościół Ducha Świętego z polichromiami prof. Jerzego Nowosielskiego.
Wśród kolejnych wizytówek miasta pojawiają się: Augustyn Dyrda – rzeźbiarz, Marek Moś – dyrygent, dyrektor artystyczny AUKSO – Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy i Ryszard Riedel – wokalista, lider zespołu DŻEM.
Kamera prowadzi oko widza poprzez ulice, parki, lasy i Jezioro Paprocany, zagląda na treningi profesjonalnych sportowców, podgląda muzyków podczas próby, filmuje ulubione aktywności sportowe i rozrywki mieszkańców.
– Tyszanie kochają swoje miasto i mocno się z nim identyfikują. W filmie pokazano zatem zarówno piękno miasta – jego pejzaż, charakterystyczne punkty, zieleń, parki, las, miejsca rekreacji, ale także miejsca ważne dla kibiców piłki nożnej i hokeja czy też wizytówki tyskiego przemysłu – Browar i Specjalną Strefę Ekonomiczną z największymi zakładami produkcyjnymi. Film spotkał się z bardzo pozytywnym odbiorem mieszkańców, czemu ci dali wyraz w licznych komentarzach w mediach społecznościowych – mówi Maciej Gramatyka, prezydent Tychów.
Ten żywy kolaż miejski uzupełniają animacje tyskiej artystki Agnieszki Seidel-Kożuch, które przedstawiają charakterystyczne dlaTychów detale, a tym samym wzbogacają kolejne ujęcia. Tego typu rozwiązanie, a więc połączenie pracy filmowców z pracą artysty-grafika, było dość ryzykowne i nowatorskie, a praca nad materiałem, była dla twórców nie lada wyzwaniem, jednak obserwując reakcje odbiorców, można uznać, że udało się odnieść sukces.
Proces Tworzenia kolaży
– Od lat tworzę w przestrzeni projektowania graficznego i fotografii, ale to właśnie kolaż cyfrowy stał się moją ulubioną formą wyrazu. To nie tylko technika – to sposób patrzenia na świat, w którym detale łączą się w harmonijną całość. W swoich pracach wykorzystuję przede wszystkim własne fotografie, które przekształcam z niezwykłą skrupulatnością i dbałością o każdy detal.
Miasto Tychy dostrzegło potencjał w moich kolażach, ale i w mojej osobie – nie tylko rodowitej tyszance, ale artystce głęboko zakorzenionej w lokalnej kulturze. Stąd wziął się pomysł stworzenia wizualnego hołdu dla Tychów.
Przeniesienie mojej wizji „ożywionych” kolaży do ruchomego obrazu w filmie, było nie lada wyzwaniem. Każde zdjęcie musiało przejść pieczołowitą obróbkę: kolorystyczną, graficzną i kompozycyjną. Niektóre ujęcia wymagały niebywałej precyzji – jak scena na placu Baczyńskiego, która rozłożona na 544 klatki została ręcznie wycinana, obrysowywana i uzupełniana o dodatkowe elementy – wspomina Agnieszka Seidel-Kożuch.
Rytm miasta
Zamysłem twórców było także pokazanie dynamiki miasta, stąd w obrazie przeplatają się ujęcia realizowane zaawansowanymi technikami filmowymi. Operowanie nowoczesnym sprzętem filmowym, technologią hyperlapse oraz kamerami wysokiej rozdzielczości, ujęcia z drona, które ukazują spektakularne widoki na panoramę miasta, a także dynamiczny montaż i płynne przejścia między scenami nadają filmowi energiczny rytm, oddając pulsujący charakter miasta.
– Naszym celem było uchwycenie unikalnego charakteru Tychów w sposób oryginalny, ukazując zarówno historyczne korzenie, jak i dynamiczny, kulturalny rozwój miasta – mówi Bartek Bala, co-founder i creative producer HOLE Films.
– Film stanowi połączenie nowoczesnych technik realizacji, w tym użycia specjalistycznego sprzętu filmowego, który umożliwia tworzenie ujęć w stylu POV – z perspektywy bohatera. Zastosowaliśmy zaawansowane stabilizatory, w tym filmowy, kask sportowy, co pozwoliło na uchwycenie dynamicznych, płynnych ruchów kamery. Większość ujęć została również skrupulatnie zaplanowana w naszym zespole HOLE Films, na etapie preprodukcji do filmu, tak by możliwa była technika łączenia ich w montażu z animowanymi kolażami, wykonanymi przez tyską artystkę. W mojej opinii Miasto Tychy pełne jest wizualnie inspirujących miejsc, co zdecydowanie ułatwiło nam zadanie uchwycenia piękna miasta okiem kamery – dodaje Łukasz Dambiec, autor zdjęć i montażysta filmu, z HOLE Films Kreatywnej Agencji Filmowej.
Na szczególną uwagę zasługuje również energetyczna, stworzona na potrzeby filmu muzyka i ścieżka dźwiękowa, której kompozytor Grzegorz Jurczyk nadał miejskie, wypełnione efektami dźwiękowymi brzmienie, które nie tylko uzupełnia obraz, ale również współgra z nim, potęgując wrażenie dynamiki i nowoczesności miasta.
Zapraszamy do obejrzenia nagrodzonej producji:
Tekst: Wydział Informacji, Promocji i Współpracy z Zagranicą
Urząd Miasta Tychy
Zdjęcia: Kadry z filmu “Tychy od A do Z”