BUMAR-ŁABĘDY
wizytówka polskiego przemysłu zbrojeniowego.

Na warszawskim festiwalu FilmAT jedną z najważniejszych kategorii jest konkurs filmów korporacyjnych i instytucjonalnych. Najnowsza, 17 edycja festiwalu przyniosła kilka znakomicie zrealizowanych obrazów przedstawiających polskie zakłady przemysłowe. Jednym z nich był film promujący Zakłady Mechaniczne „BUMAR – ŁABĘDY” S.A. Twórcy i producenci skierowali go do krajowych i zagranicznych podmiotów branży zbrojeniowej oraz pasjonatów sprzętu zbrojeniowego. Film spotkał się z zainteresowaniem rzadko spotykanym przy tego typu produkcjach. W ciągu siedmiu miesięcy od premiery na YouTube zebrał ponad 247 tysięcy wyświetleń, a widzowie zamieścili ponad 520 komentarzy. Nic dziwnego, że na festiwalu film zdobył jedną z głównych nagród. Jury doceniło nie tylko tematykę filmu, ale także wartości artystyczne. Na ekranie możemy zobaczyć, co aktualnie wykonywane jest w halach produkcyjnych, w tym modernizację czołgów Leopard. Wszystko zostało podane w atrakcyjnej wizualnie formie, wzbogaconej napisami informującymi o procesach produkcyjnych.

Tocząca się od roku wojna w Ukrainie, państwie sąsiadującym z Polską i bliskim nam ze względów historycznych i kulturowych, uświadamia nam, jak ważne jest posiadanie silnej armii broniącej nas przed napastnikiem.

Bardzo ważne jest więc posiadanie krajowego przemysłu zbrojeniowego, wspierającego wojsko swoją produkcją i usługami. W Polsce takie zakłady należą do Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Koncern powstał w 2013 roku, a w jego skład wchodzi kilkadziesiąt spółek, mających strategiczne znaczenie dla obronności kraju.

Zakłady Mechaniczne BUMAR – ŁABĘDY to jedno z wiodących przedsiębiorstw tej branży. Działają nieprzerwanie od ponad 70 lat, chociaż początki przemysłu zbrojeniowego w Łabędach sięgają roku 1938, gdy rozpoczęto budowę huty, w której w 1942 roku zapoczątkowano produkcję specjalną. W 1951 roku na bazie istniejącego Zakładu Inwestycyjno-Remontowego powstały Zakłady Mechaniczne Łabędy. W latach 50-tych i 60-tych ubiegłego wieku produkowano w nich nie tylko pancerny sprzęt wojskowy, ale także pionierskie wyroby na rynek cywilny, między innymi narzędzia, pralki, koparki, ciągniki a nawet dźwigi.

Na przełomie 1974-75 roku włączono do zakładów kilka innych przedsiębiorstw branży metalowej z całego kraju i przemianowano je na Kombinat Urządzeń Mechanicznych Bumar-Łabędy. Już wtedy Łabędy były dzielnicą Gliwic.

Jak dla wielu polskich przedsiębiorstw, początki przemian ustrojowych lat 90-tych były bardzo ciężkie. Na szczęście zakłady przetrwały i w 1993 roku zostały przekształcone w spółkę akcyjną pod nazwą Zakłady Mechaniczne „BUMAR-ŁABĘDY” S.A. w Gliwicach.

A czym chwalą się przedstawiciele Spółki? „Firma specjalizuje się w produkcji, remontach oraz modernizacji sprzętu pancernego. Pakiety modernizacyjne oraz usługi remontowe w zakresie wszystkich typów pojazdów pancernych obejmują m.in. czołgi Leopard, PT-91, Wozy Zabezpieczenia Technicznego WZT-2 i WZT-3 oraz różne typy czołgów rodziny T- 72. Spółka jest głównym wykonawcą modernizacji czołgów Leopard 2A4 do wersji Leopard 2PL/M1. Jako jedyny zakład w Polsce dysponuje własnym poligonem doświadczalnym. Ponad 70letnie doświadczenie zarówno produkcyjne, jak i technologiczne, tworzy wszechstronny potencjał firmy, a kolejne generacje sprzętu pancernego dostarczanego Wojsku Polskiemu oraz odbiorcom zagranicznym ugruntowały pozycję Spółki na rynku uzbrojenia.”

Ciekawa jest również historia miejscowości Łabędy, która w 1964 roku została dzielnicą Gliwic. Początki osady sięgają prawdopodobnie III lub IV wieku, natomiast w średniowieczu istniał tu kościół i parafia. Łabędy były wsią do roku 1954. W latach 1954- 1964 funkcjonowały jako samodzielne miasto. Trwają spory dotyczące pochodzenia nazwy. W spisie uposażeń biskupa wrocławskiego z przełomu XIII i XIV wieku wieś nazywana jest „Labant”. Dziewiętnastowieczny niemiecki nauczyciel – historyk i geograf Heinrich Adamy w dziele opisującym nazwy śląskich miejscowości twierdził, że najstarsza zanotowana nazwa to „Ława” i pochodzi od słowiańskiego słowa „ława” w znaczeniu drewnianej kładki lub mostku przekształconego w formie łacińskiej na Labant i niemieckiej na Laband. Znana jest też teoria powielana między innymi przez działacza śląskiego, księdza Konstantego Damrota, że nazwa pochodzi od łabędzi odwiedzających okolicę: Laband, w gwarze śląskiej Labenty albo Labendy, co oznacza znaczący „miejscowość, miejsce łabędzi”.

Po I wojnie światowej większość mieszkańców wsi Laband stanowili Polacy. Działała tu polska Rada Ludowa. W I powstaniu śląskim wieś w dniu 23 sierpnia 1919 r. została opanowana przez mieszkańców należących do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Podczas plebiscytu w marcu 1921 r. na 3023 oddanych głosów 1683 padło za Polską, 1332 za Niemcami, a 8 było nieważnych. W czasie III powstania śląskiego w dniu 4 maja 1921 r. miały tu miejsce zacięte walki pułku gliwickiego Stanisława Mastalerza z bojówkami niemieckimi. Miejscowość znajdowała się w rękach polskich aż do zakończenia III powstania. Niestety, później teren przypadł stronie niemieckiej. Po wojnie istniał tu sowiecki obóz przejściowy dla Niemców i ludności śląskiej. Kilka tysięcy osób zostało z niego wywiezionych do pracy w głębi Związku Radzieckiego. Oficjalna polska nazwa Łabędy została zatwierdzona 7 maja 1946 roku w zarządzeniu Ministra Administracji i Ziem Odzyskanych.

W obecnych czasach Łabędy kojarzą się w naszym kraju przede wszystkim z zakładami BUMAR-ŁABĘDY, będącymi wizytówką tej dzielnicy Gliwic, marką znaną nie tylko w Polsce ale i za granicą. Jest to także wizytówka polskiego przemysłu zbrojeniowego.

Zbigniew Żmudzki

zdjęcia: Bumar – Łabędy S.A.

1st Prize in Category Image film
International Competition FilmAT Festival 2022
Promotional film “BUMAR-ŁABĘDY S.A.”
Zakłady Mechaniczne „BUMAR-ŁABĘDY” S.A. /2021

BUMAR-ŁABĘDY – wizytówka polskiego przemysłu zbrojeniowego.